Terugblik Tweede Kamerverkiezingen 2025
Toen we aan dit eerste WebWatch project begonnen wisten we uit ervaring ongeveer wat ons te wachten zou staan, maar natuurlijk niet wat we dit keer allemaal zouden ontdekken.
In de weken voor, tijdens en na de verkiezingen zouden we sociale media monitoren op georganiseerde online misleiding, manipulatie en desinformatie campagnes. Maar zouden we die ook aantreffen? Tegen beter weten in hoopten we dat we niks zouden vinden — want dat zou voor onze democratie de beste uitkomst zijn.
Helaas ontdekten we meer dan genoeg. Weliswaar geen Russisch trollenleger — hoewel, je weet maar nooit wie ergens achter zit — maar uiteindelijk stonden we versteld van wat we allemaal tegenkwamen.
Onze bevindingen:
- FvD, D66 en SP behoorden tot de top 10 grootste adverteerders op Facebook Nederland
- Rechtse partijen maken gebruik van Youtube Engelse dubbing
- Russische tactieken duiken ook op in Nederland
- De door het Kremlin omarmde complottheorie over stemfraude wordt opnieuw uit de kast getrokken
- GroenLinks-PvdA stemmers worden misleid om hun stembiljet ongeldig te maken
- Hyperactieve minderheid veroorzaakt negatief politiek debat op sociale media
- Russische propaganda site ‘Pravda’ promoot FvD in aanloop naar verkiezingen
- Frans Timmermans was het grootste doelwit van online toxische reacties
- Wilders' insinuerende vragen over stemfraude ondermijnen onze democratie
- Russische framing van de Nederlandse verkiezingen: geopolitiek, delegitimatie en mediaspektakel
- AI chatbots laten zich niet (meer) zo makkelijk voor het Kremlin karretje spannen
Voor digitale wijsheid en meer weerbaarheid:
- WebWatch start onderzoek naar online misleiding rond de verkiezingen
- Spoedcursus digitale wijsheid
- Interview online misleiding: met factchecken win je niet de informatieoorlog
- Herkennen misleiding en manipulatie rond verkiezingen
- Jongeren zijn extra kwetsbaar voor online misleiding
- Bescherming of symptoombestrijding? Nieuwe regels voor politieke advertenties
Namens stichting Defend Democracy willen wij van harte bedanken:
- Stichting Democratie en Media voor hun financiële steun aan WebWatch
- Onze kennispartners Reset Tech, Birdwatcher Group en Digital Digging
- Onze campagnepartners Nederlandse Democratie Coalitie, DeGoedeZaak en Digitale 6
- Ons team voor hun enorme inzet, ook ‘s avonds en soms zelfs in het weekend
- Iedereen die met ons meekeek en vreemde zaken op sociale media bij ons meldde
- Alle lezers en delers van ons nieuws voor hun bijdrage aan meer digitale wijsheid
Defend Democracy's tech waakhond WebWatch gaat door met korte onderzoeken en publicaties, nu ook in het Engels!
En we proberen om in Nederland een oogje in het zeil te blijven houden. Blijf dus meekijken met WebWatch via onze sociale media en ons nieuws.